Textos
Hei subir ó alto,
hei ver nacer o Sol,
que alumea esta terra,
que lle da calor.
Todos estamos moi afeitos a escoltar como falan de ti os que te coñecen, do teu compromiso como sacerdote e do teu interese pola cultura galega. Iso énchenos de orgullo, non creas, pero non é o que máis nos achega a ti.
Cando coñecín a Xesús, eu tiña case vinte anos. Dos do ano 71. Ávidos de todo. Necesitados de nada. Eu vino maior, dos que había que tratar por vostede. El dirixía un coro de rapazas con uniforme e minisaia.
Tiña ouvido deste crego tan espelido, de andar lizgairo e verbo fluído. Eu era un mozo universitario cando me asaltou a música de J. Cabodevila con toda a vea racial da miña estirpe.
Tan só un par de cousiñas, poderían ser moitas, relacionadas coa música e coa policía.
Milita na Igrexa. E pon voz onde sexa preciso para transmitir unha mensaxe.
É unha inmensa satisfacción para a familia do escritor Manuel Rodríguez López poder participar nun libro na honra do amigo Xesús Mato.
Nesta pequena descrición vou intentar expresar a miña experiencia persoal coa persoa Xesús Mato e por derivación a experimentación que do cristianismo sinto a través súa.
Don Xesús Mato chegou a Lalín na década na que este pobo empezaba a medrar, e na que os primeiros talleres de costura posibilitaban a apertura mercantil de Lalín cara ao exterior.
Lembro que no curso 1973-74 nos reuníamos no Colexio Santísimo Sacramento de Lugo baixo a organización de D. Xesús Mato para ensaiar o espectáculo Galicia Canto ao Neno. Xesús Mato era aquel cura mozo que transmitía inquedanzas e vida.
Sendo persoa afable e sinxela, Xesús Mato ten unha traxectoria de impresión; ten chegado a ser, dende fai xa moitos anos, un heroe dos que precisamos nesta sociedade nosa actual.
Citius, altius, fortius. Foi a frase feliz do Barón de Couvertin na inauguración dos Xogos Olímpicos da era moderna.
Din uns versos populares:
“Preguiceiro do convento,
aprende a traballar,
que o pan do Kirieleisón
sempre non ha de durar”.
Parece que escribir unhas liñas sobre un amigo, (2.400 caracteres que é o que o amigo de todos e gran argalleiro, Xulio Xiz, me pedía), debería resultar doado, e non obstante, a min custoume e non pouco poñerme a escribilas sobre Xesús Mato.
- Cursiños prematrimoniais! Como dis que se chama o cura?
Tiven a sorte de coñecer a XESUS MATO, cando era unha rapaciña a que lle poñian os pelos de punta a falta de libertade que tiñamos neste país, naqueles anos nos que o dictador Francisco Franco xa era vello e estaba enfermo, pe
Din que Xesús Mato veu para a montaña hai vintecinco anos, pero, para nós é como se estivese connosco toda a vida.
Mato non é un cura. É un crego.
Un crego galego, de pobo e do pobo.
O cura Mato é un sociólogo, un antropólogo, un musicólogo, un ideólogo.
Mato é un bule-bule, un fura-fura.
Para escribir fai falla oficio. Eu non o teño e sei das miñas dificultades para expresar o que quero dicir. De calquera xeito, vouno intentar.
Unha das tardes que Ánxel Fole me agasallou coa súa doce e falangueira compaña en Neira de Rei, entre tantos temas como saían a conto, entre un grolo de viño, unha copiña de coñac francés co café e o cigarro, espelido polas cost
Souben de Xesús Mato cando eu cativo traballaba en Terras do Deza polos anos 1964... Era o compañeiro dun crego falecido nun accidente de tráfico na estrada de Salamanca a Béjar.
O corazón da montaña
bate algueiro de alegría.
Os ríos baixan en lores
pola inmensa xeografía.
A campá de Busnullán
por pequena, é campanil.
¡Ai!, como canta a campá
polo outono e polo abril.
Cando todos, arreo, na sociedade e na igrexa, marxinaran á mocidade, nunha terra de ninguén, coma unha etapa baleira, sen proveito, ao máximo, unha transición ou uns efluvios típicos da idade, Xesús Mato, entregouse en varias xe
Do inxente labor social e cultural que conta a prol de Xesús Mato Mato, comprácenos destacar a presenza dun libro, dígase o que se queira, a el se lle debe. O título é o que aparece na portada: «Galicia canta ó Neno».
Aquel día nevaba na montaña luguesa. No Courel, nos Ancares e tamén no Cebreiro. Na parroquia de Zanfoga, os paisanos vanse achegando á igrexa.
Os que somos Independentistas e Nacionalistas da nosa tribu -eu so penso en e para Sober-, e presumimos de nacer e vivir no verdadeiro e único paraiso terreal; e ao tempo fardamos de ter todo o mellor: viño de Amandi, alfareiros
Souben da existencia de Xesús Mato nos anos setenta, cando me contaron que un fato de rapaces dirixidos por el, formaran o grupo de folk galego, Fuxan os Ventos e lémbro desa época outro proxecto del que tan bos recordos me ev
“Para Don Ramón Otero Pedrayo, as aldeas son os derradeiros gardiáns do ser galego…”
Cando Xulio Giz me propuxo participar neste merecido recoñecemento a Xesús Mato lembreime, non sabería dicir entón o porqué, de algo que lera en El ente dilucidado.
Pídeseme que participe no libro que se editará con motivo das Vodas de Ouro do meu bo amigo Xesús Mato.
Xa che é boa coincidencia que efemérides biográficas do Padre Mato coincidan —no ano 2008— co éxito da televisión de Galicia: Padre Casares.
San Martiño de Castro está no bico dun monte baixo, ribeirego, rodeado de carballeiras, viñas e árbores frutais. Un grupiño de casas campías harmonizan a aldea nun outeiro que aínda recende a cultos e culturas castrexas.
É para min unha honra e un pracer escribir algo dun compañeiro, entra ñable irmán, incansable sacerdote, home loitador e sempre preocupado por fomentar a convivencia. Compartimos moitas veces misa e mesa, as partidas de cartas,
Esvaeceuse na miña memoria o momento en que souben da existencia de Xesús Mato. Gardo unha bretemosa lembranza, que debe situarse nun momento impreciso de mediados da década dos setenta do século pasado.
Uns meses despois de que o republicano Rodolfo Llopis, director Xeral de “Primera Enseñanza”, dirixira a tódolos mestres de España unha circular prohibindo a propaganda relixiosa e ordenando a retirada dos crucifixos das escolas
Bon día, amigo,
neste amencer
de afecto que te abrangue;
nesta xornada de amor
que fai
longo o camiño
e a alegría larga.
Mentres en nós fica
un recordo
de sol e de harmonía,
Moito teño eu que lembrar dos feitos depositados na miña persoa de don Xesús Mato. Pero tan só me remitirei a unhas pasaxes, para iso, comezo co día en que vin a don Xesús por primeira vez.
Sempre lembrarei con cariño e agradecemento os anos que tivemo-la sorte de compartir con Xesús Mato tantas experiencias.
Cumpre don Xesús Mato setenta e cinco anos, cincuenta de sacerdote e unha vintena longa á fronte de case media ducia de parroquias da montaña; que eu saiba ten ó seu cargo as freguesías de San Xoán de Hospital, San Xoán de Pador
Pasa xa dos trinta anos da publicación do meu primeiro libro de poemas prologado polo escritor e xornalista Ricardo Couto que naquel tempo traballaba en El Progreso e na emisora Radio Popular.
Coñecín ao pai Mato, aínda sendo moi novo, a través das ondas. Era un home próximo, que encadilaba co seu verbo fácil e directo, que chegaba á xente. A miña sorpresa foi cando ao pouco tempo me decatei que era un cura.
Pídenme que me adhira á homenaxe a Xesús Mato con motivo do seu triplo aniversario, os 75 anos de vida, os 50 de ministerio sacerdotal e os 25 exercéndoo na montaña de Lugo.
Resulta difícil falar dunha persoa coma, Xesús Mato. E moito máis cando me dixeron “tes liberdade de diagnóstico e tratamento”, como se iso fose unha vantaxe, pois non, resultou ser un gran inconveniente.
Neste tempo turbulento no que o esencial parece que estorba, resulta moi esperanzador atopar cunha persoa, un crego, que vive a vida, tamén a súa fe, como un compromiso permanente.
A conversa máis recente que tiven con Xesús Mato foi na praza de Santa María, revestidos ambos os dous liturxicamente para participar xunto con varios centos de cregos máis no funeral polo bispo Frei Xosé.
O don da ubicuidade disque é exclusivo de Deus.
Escribir sobre unha persoa, especialmente se se trata dun amigo, resulta sempre comprometido e difícil, entre outras cousas, porque calquera persoa encerra en si unha gran riqueza con moitas e variadas caras e as dun amigo non s