Textos

O cura e o mestre, forzas vivas no medio rural nos anos dos meus comezos.

Son as dez do día vintetrés de outubro cando soa o meu teléfono. Cousa normal, pero cando identifico a voz de Xulio Xiz é para min unha sorpresa.

Lembro que no curso 1973-74 nos reuníamos no Colexio Santísimo Sacramento de Lugo baixo a organización de D. Xesús Mato para ensaiar o espectáculo Galicia Canto ao Neno. Xesús Mato era aquel cura mozo que transmitía inquedanzas e vida.

Cando Xulio Xiz me di que teño que escribir sobre Xesús Mato, méteme nun brete de sete estalos pois, para min, non é fácil falar de Xesús, en primeiro lugar por non ser imparcial e logo por ter que falar dun referente moi especi

Señor cura, señor cura,
Deixa xa de correr tanto;
Para onde vai meu amigo,
Tan cediño polo campo?

Pídenme que escriba algo sobre Xesús Mato e o primeiro que se me ocorre dicir é que ese home, cura, escritor, músico e pastor, ven a ser un mundo ao revés, o que non deixa de ser unha parvada, pero tratarei de me explicar.

Moito teño eu que lembrar dos feitos depositados na miña persoa de don Xesús Mato. Pero tan só me remitirei a unhas pasaxes, para iso, comezo co día en que vin a don Xesús por primeira vez.

Pídeseme que participe no libro que se editará con motivo das Vodas de Ouro do meu bo amigo Xesús Mato.

Sempre lembrarei con cariño e agradecemento os anos que tivemo-la sorte de compartir con Xesús Mato tantas experiencias.

Benquerido amigo e conveciño: Naciches nunha humilde aldea (Cabo de Vila) da parroquia de San Martiño de Castro (Paradela), que aínda era aló polo ano 1753 terra de señorío, denominada “Coto de Trasloio”, pertencente a Don Juan

Este refrán, tan repetido, senténciase case sempre en castelán, mesmo por galegofalantes: “genio y figura hasta la sepultura”.

Uns meses despois de que o republicano Rodolfo Llopis, director Xeral de “Primera Enseñanza”, dirixira a tódolos mestres de España unha circular prohibindo a propaganda relixiosa e ordenando a retirada dos crucifixos das escolas

Cando os amigos, que eu diría que deben ser as xentes todas de case todos os lugares, aludimos nas nosas conversas a Xesús Mato nunca falamos de don Xesús, nin do señor abade, nin do crego que consagra as corgas cebreiriñas, nin

Resulta difícil falar dunha persoa coma, Xesús Mato. E moito máis cando me dixeron “tes liberdade de diagnóstico e tratamento”, como se iso fose unha vantaxe, pois non, resultou ser un gran inconveniente.

Coñecín a este cura alá polo ano 1975. Por aquel entonces eu era  o Director Artístico de Philips, e estaba interesado en contratar ao grupo “Fuxan os Ventos” do que, Xesús Mato, era fundador xunto a Mini e a Mero.

O que media entre o nacemento e a morte é a vida. Para algúns taxativamente. Para outros, non. Para outros é a preparación cara  o gozo eterno.

Poucas veces tiven que enfrontarme a unha reflexión  tan curiosa como a que me trae a escribir estas liñas.

Coido que hai trinta e sete anos que coñezo a Xesús Mato.

Souben da existencia de Xesús Mato nos anos setenta, cando me contaron que un fato de rapaces dirixidos por el, formaran o  grupo de folk galego, Fuxan os Ventos e lémbro desa época  outro proxecto del que tan bos recordos me ev

Dentro da provincia de Lugo hai como mínimo entre parroquias e anexos unhas cinco co topónimo de Mato.

Escribir sobre unha persoa, especialmente se se trata dun amigo, resulta sempre comprometido e difícil, entre outras cousas, porque calquera persoa encerra en si unha gran riqueza con moitas e variadas caras e as dun amigo non s

Preguntádesme por Xesús Mato?. Eu recórdoo dende o seminario, aínda que el ía seis anos diante de min. Eu cursaba primeiro de filosofía cando el remataba a carreira. Pero para arriba sempre se mira.

Nesta pequena descrición vou intentar expresar a miña experiencia persoal coa persoa Xesús Mato e por derivación a experimentación que do cristianismo sinto a través súa.

Amigo Xesús:

Ante todo debo confesar a miña grande admiración por este exemplar Crego de Lugo.

As homenaxes en vida teñen un problema funcional.

Se son merecidas, case sempre quedan curtas.

De non selo, sempre son desmesuradas.

Nas sempre escasas visitas á cidade de Lugo, nos limitadísimos percorridos polas rúas coñecidas aínda que transformadas da capital, nas ocasionais visitas ós bares nos que pasamos as horas de hai anos, reencontrámonos con person

Souben de Xesús Mato cando eu cativo traballaba en Terras do Deza polos anos 1964... Era o compañeiro dun crego falecido nun accidente de tráfico na estrada de Salamanca a Béjar.

Cando se fai un libro en homenaxe de alguén, no que cómpre destacar todas ou moitas das súas vertentes e facianas, nun home como Xesús Mato, isto obrigaría a publicar máis dun tomo e por iso, limitados polo espazo dispoñible, de

Bon día, amigo,
neste amencer
de afecto que te abrangue;
nesta xornada de amor
que fai
longo o camiño
e a alegría larga.
Mentres en nós fica
un recordo
de sol e de harmonía,

Sendo persoa afable e sinxela, Xesús Mato ten unha traxectoria de impresión; ten chegado a ser, dende fai xa moitos anos, un heroe dos que precisamos nesta sociedade nosa actual.

Nós, que cremos ser e non somos
senón instrumentos canalizados por vontades que nos sobrepasan,
existimos desde un acontecer breve,

     Estas  montañas  silenciosas  son  testemuñas mudas do labor das  persoas.
     Hai  ríos  de vida  que,
     aínda  que  nacen  nos  máis  altos  montes,
     baixan  calados  e  silenciosos

Palabras de Darío Xohán Cabana para unha canción a Xesús Mato que deben facer Mini e Mero.

Dentro das moitas e importantes facetas de Xesús Mato Mato, gustaríame destacar que como humanista e, a nivel persoal, o que máis me abraiou cando o coñecín foi a súa grande capacidade de comunicación.

Nesta grande montaxe teatral que é a vida, o cura Mato sempre enfrontou —e enfronta— todos os roles dramáticos que lle tocou representar, coa forza, eficacia e resistencia que cada situación lle esixiu.

Meu sempre ben querido e xeneroso crego.

Noutro tempo e noutro lugar coñecín ó tío de Moisés. Que tío o meu amigo Moisés, un tipo estupendo, claro que con ese nome xa se sabe, un ten que estar chamado a cousas grandes e a sitios altos coma o Sinaí.

Eu sempre digo así cando falo del, e se está preto de min e teño que chamalo digo simplemente ‘cura’. El sabe perfectamente que o estou chamando a el.

Tiven a sorte de coñecer a XESUS MATO, cando era unha rapaciña a que lle poñian os pelos de punta a falta de libertade que tiñamos neste país, naqueles anos  nos que  o dictador Francisco Franco xa era vello e estaba enfermo, pe

Tiña ouvido deste crego tan espelido, de andar lizgairo e verbo fluído. Eu era un mozo universitario cando me asaltou a música de J. Cabodevila con toda a vea racial da miña estirpe.

- Cursiños prematrimoniais! Como dis que se chama o cura?

Fálase na lei galega do patrimonio cultural dos bens inmobles como representación da evolución dunha comunidade humana, por ser testemuño da súa cultura.

O corazón da montaña
bate algueiro de alegría.
Os ríos baixan en lores
pola inmensa xeografía.

A campá de Busnullán
por pequena, é campanil.
¡Ai!, como canta a campá
polo outono e polo abril.

Queridísimo Jesús, con motivo de esta tan gozosa como fructífera triple efemérides que queremos celebrar contigo: 75 años de vida, 50 de cura y 25 de ejercicio sacerdotal en la montaña lucense, un amigo común me pide  que le hag

Tres, eran tres e só me queda un. Tres foron as persoas coas que visitei eu con agarimo demorado as terras de entre O Cebreiro e O Caurel.

75-50-25. Estas son as cifras que marcan a vida de Mato. 75-50-25. A idade, os anos de sacerdocio e o tempo que leva na montaña. 75-50-25. Son as cifras que poden resumir a memoria de Mato.

San Martiño de Castro está no bico dun monte baixo, ribeirego, rodeado de carballeiras, viñas e árbores frutais. Un grupiño de casas campías harmonizan a aldea nun outeiro que aínda recende a cultos e culturas castrexas.

Xa che é boa coincidencia que efemérides biográficas do Padre Mato coincidan —no ano 2008— co éxito da televisión de Galicia: Padre Casares.