Os comezos con Mato non foron do máis afortunado. Coñecín a Don Xesús (naqueles tempos dixéronme que era don Xesús) á saída do Instituto Feminino.
Pasa xa dos trinta anos da publicación do meu primeiro libro de poemas prologado polo escritor e xornalista Ricardo Couto que naquel tempo traballaba en El Progreso e na emisora Radio Popular.
Aquel día nevaba na montaña luguesa. No Courel, nos Ancares e tamén no Cebreiro. Na parroquia de Zanfoga, os paisanos vanse achegando á igrexa.
Cando Xulio Giz me propuxo participar neste merecido recoñecemento a Xesús Mato lembreime, non sabería dicir entón o porqué, de algo que lera en El ente dilucidado.
Este refrán, tan repetido, senténciase case sempre en castelán, mesmo por galegofalantes: “genio y figura hasta la sepultura”.
Para escribir fai falla oficio. Eu non o teño e sei das miñas dificultades para expresar o que quero dicir. De calquera xeito, vouno intentar.
Entrei moi neno no Seminario de Lugo. Dende sempre a música estivo ó meu redor. Meu pai cantaba ben afinado. Miña nai fora grande bailadora. Meu tío Indalecio- famoso oleiro de Bonxe- tocaba o saxo na banda “Estrellas Azules”.
Benquerido amigo e conveciño: Naciches nunha humilde aldea (Cabo de Vila) da parroquia de San Martiño de Castro (Paradela), que aínda era aló polo ano 1753 terra de señorío, denominada “Coto de Trasloio”, pertencente a Don Juan
Uns meses despois de que o republicano Rodolfo Llopis, director Xeral de “Primera Enseñanza”, dirixira a tódolos mestres de España unha circular prohibindo a propaganda relixiosa e ordenando a retirada dos crucifixos das escolas
Sempre lembrarei con cariño e agradecemento os anos que tivemo-la sorte de compartir con Xesús Mato tantas experiencias.
Souben da existencia de Xesús Mato nos anos setenta, cando me contaron que un fato de rapaces dirixidos por el, formaran o grupo de folk galego, Fuxan os Ventos e lémbro desa época outro proxecto del que tan bos recordos me ev
Cando se fai un libro en homenaxe de alguén, no que cómpre destacar todas ou moitas das súas vertentes e facianas, nun home como Xesús Mato, isto obrigaría a publicar máis dun tomo e por iso, limitados polo espazo dispoñible, de
Nesta pequena descrición vou intentar expresar a miña experiencia persoal coa persoa Xesús Mato e por derivación a experimentación que do cristianismo sinto a través súa.
Ante todo debo confesar a miña grande admiración por este exemplar Crego de Lugo.
Moito teño eu que lembrar dos feitos depositados na miña persoa de don Xesús Mato. Pero tan só me remitirei a unhas pasaxes, para iso, comezo co día en que vin a don Xesús por primeira vez.
Escribir algo sobre Don Xesús resúltame moi familiar e á vez moi complexo.Tocoume vivir moitos anos baixo o mesmo teito co noso benquerido Mato, primeiro como alumna do Colexio Santísimo Sacramento, onde el foi director espiritu
Mato non é un cura. É un crego.
Un crego galego, de pobo e do pobo.
O cura Mato é un sociólogo, un antropólogo, un musicólogo, un ideólogo.
Mato é un bule-bule, un fura-fura.
Probablemente el lector piense que sólo un osado puede escribir acerca de alguien con quien no ha convivido y a quien, a lo largo de todo un año, ha encontrado en contadas ocasiones.
O cura e o mestre, forzas vivas no medio rural nos anos dos meus comezos.
Eternamente Xesús, admiro como te entregas ós demais, como regalas a túa vontade.
Es ti unha alma de luz.
Pídeseme que participe no libro que se editará con motivo das Vodas de Ouro do meu bo amigo Xesús Mato.
Dentro das moitas e importantes facetas de Xesús Mato Mato, gustaríame destacar que como humanista e, a nivel persoal, o que máis me abraiou cando o coñecín foi a súa grande capacidade de comunicación.
Poucas veces tiven que enfrontarme a unha reflexión tan curiosa como a que me trae a escribir estas liñas.
Todos estamos moi afeitos a escoltar como falan de ti os que te coñecen, do teu compromiso como sacerdote e do teu interese pola cultura galega. Iso énchenos de orgullo, non creas, pero non é o que máis nos achega a ti.
San Martiño de Castro está no bico dun monte baixo, ribeirego, rodeado de carballeiras, viñas e árbores frutais. Un grupiño de casas campías harmonizan a aldea nun outeiro que aínda recende a cultos e culturas castrexas.
Xesús Mato —o P. Mato, como moitos lle chamamos— é un home «bo e xeneroso». Si, coido que se lle poden aplicar, con toda propiedade, estas palabras dun verso de Pondal recollidas no noso himno.
Lembro que no curso 1973-74 nos reuníamos no Colexio Santísimo Sacramento de Lugo baixo a organización de D. Xesús Mato para ensaiar o espectáculo Galicia Canto ao Neno. Xesús Mato era aquel cura mozo que transmitía inquedanzas e vida.
Estas montañas silenciosas son testemuñas mudas do labor das persoas.
Hai ríos de vida que,
aínda que nacen nos máis altos montes,
baixan calados e silenciosos
Tiña ouvido deste crego tan espelido, de andar lizgairo e verbo fluído. Eu era un mozo universitario cando me asaltou a música de J. Cabodevila con toda a vea racial da miña estirpe.
“Para Don Ramón Otero Pedrayo, as aldeas son os derradeiros gardiáns do ser galego…”
Coñecín a este cura alá polo ano 1975. Por aquel entonces eu era o Director Artístico de Philips, e estaba interesado en contratar ao grupo “Fuxan os Ventos” do que, Xesús Mato, era fundador xunto a Mini e a Mero.
Citius, altius, fortius. Foi a frase feliz do Barón de Couvertin na inauguración dos Xogos Olímpicos da era moderna.
Non é fácil de sintetizar nun tan reducido espazo os cincuenta anos de tan distintas actividades dun tan polifacético cura como o é Don Xesús Mato Mato.
Mi amistad con Xesús Mato procede de nuestra afición al cine, ya que él es un asiduo de la Semana de Cine, y son muchos los ratos que comentamos el momento actual que vive la industria y sus géneros.
Unha das tardes que Ánxel Fole me agasallou coa súa doce e falangueira compaña en Neira de Rei, entre tantos temas como saían a conto, entre un grolo de viño, unha copiña de coñac francés co café e o cigarro, espelido polas cost
Nesta grande montaxe teatral que é a vida, o cura Mato sempre enfrontou —e enfronta— todos os roles dramáticos que lle tocou representar, coa forza, eficacia e resistencia que cada situación lle esixiu.
Milita na Igrexa. E pon voz onde sexa preciso para transmitir unha mensaxe.
O que media entre o nacemento e a morte é a vida. Para algúns taxativamente. Para outros, non. Para outros é a preparación cara o gozo eterno.
Palabras de Darío Xohán Cabana para unha canción a Xesús Mato que deben facer Mini e Mero.
Dentro da provincia de Lugo hai como mínimo entre parroquias e anexos unhas cinco co topónimo de Mato.
Meu sempre ben querido e xeneroso crego.
Xa hai máis de vinte anos que Xesús Mato chegou a estas terras do Cebreiro, e con el viñeron novos aires a estas parroquias.
Pídenme que escriba algo sobre Xesús Mato e o primeiro que se me ocorre dicir é que ese home, cura, escritor, músico e pastor, ven a ser un mundo ao revés, o que non deixa de ser unha parvada, pero tratarei de me explicar.
Coido que hai trinta e sete anos que coñezo a Xesús Mato.
Señor cura, señor cura,
Deixa xa de correr tanto;
Para onde vai meu amigo,
Tan cediño polo campo?
Sendo persoa afable e sinxela, Xesús Mato ten unha traxectoria de impresión; ten chegado a ser, dende fai xa moitos anos, un heroe dos que precisamos nesta sociedade nosa actual.
Esvaeceuse na miña memoria o momento en que souben da existencia de Xesús Mato. Gardo unha bretemosa lembranza, que debe situarse nun momento impreciso de mediados da década dos setenta do século pasado.
A ocasión para falar da personalidade de Xesús Mato dánola o paso do tempo, simplemente: el cumpre tres cuartos de século de vida, medio século de cura, un cuarto de século de cura de Padornelo e Louzarela na montaña do Cebreiro
O don da ubicuidade disque é exclusivo de Deus.