Non é fácil de sintetizar nun tan reducido espazo os cincuenta anos de tan distintas actividades dun tan polifacético cura como o é Don Xesús Mato Mato.
Meu sempre ben querido e xeneroso crego.
Xa hai máis de vinte anos que Xesús Mato chegou a estas terras do Cebreiro, e con el viñeron novos aires a estas parroquias.
Aquel día nevaba na montaña luguesa. No Courel, nos Ancares e tamén no Cebreiro. Na parroquia de Zanfoga, os paisanos vanse achegando á igrexa.
Entrei moi neno no Seminario de Lugo. Dende sempre a música estivo ó meu redor. Meu pai cantaba ben afinado. Miña nai fora grande bailadora. Meu tío Indalecio- famoso oleiro de Bonxe- tocaba o saxo na banda “Estrellas Azules”.
A conversa máis recente que tiven con Xesús Mato foi na praza de Santa María, revestidos ambos os dous liturxicamente para participar xunto con varios centos de cregos máis no funeral polo bispo Frei Xosé.
Eu sempre digo así cando falo del, e se está preto de min e teño que chamalo digo simplemente ‘cura’. El sabe perfectamente que o estou chamando a el.
Nesta grande montaxe teatral que é a vida, o cura Mato sempre enfrontou —e enfronta— todos os roles dramáticos que lle tocou representar, coa forza, eficacia e resistencia que cada situación lle esixiu.
Uns meses despois de que o republicano Rodolfo Llopis, director Xeral de “Primera Enseñanza”, dirixira a tódolos mestres de España unha circular prohibindo a propaganda relixiosa e ordenando a retirada dos crucifixos das escolas
Nesta pequena descrición vou intentar expresar a miña experiencia persoal coa persoa Xesús Mato e por derivación a experimentación que do cristianismo sinto a través súa.
É para min unha honra e un pracer escribir algo dun compañeiro, entra ñable irmán, incansable sacerdote, home loitador e sempre preocupado por fomentar a convivencia. Compartimos moitas veces misa e mesa, as partidas de cartas,
Señor cura, señor cura,
Deixa xa de correr tanto;
Para onde vai meu amigo,
Tan cediño polo campo?
O corazón da montaña
bate algueiro de alegría.
Os ríos baixan en lores
pola inmensa xeografía.
A campá de Busnullán
por pequena, é campanil.
¡Ai!, como canta a campá
polo outono e polo abril.
Ante todo debo confesar a miña grande admiración por este exemplar Crego de Lugo.
Estas montañas silenciosas son testemuñas mudas do labor das persoas.
Hai ríos de vida que,
aínda que nacen nos máis altos montes,
baixan calados e silenciosos
Noutro tempo e noutro lugar coñecín ó tío de Moisés. Que tío o meu amigo Moisés, un tipo estupendo, claro que con ese nome xa se sabe, un ten que estar chamado a cousas grandes e a sitios altos coma o Sinaí.
Queridísimo Jesús, con motivo de esta tan gozosa como fructífera triple efemérides que queremos celebrar contigo: 75 años de vida, 50 de cura y 25 de ejercicio sacerdotal en la montaña lucense, un amigo común me pide que le hag
Probablemente el lector piense que sólo un osado puede escribir acerca de alguien con quien no ha convivido y a quien, a lo largo de todo un año, ha encontrado en contadas ocasiones.
A ocasión para falar da personalidade de Xesús Mato dánola o paso do tempo, simplemente: el cumpre tres cuartos de século de vida, medio século de cura, un cuarto de século de cura de Padornelo e Louzarela na montaña do Cebreiro
San Martiño de Castro está no bico dun monte baixo, ribeirego, rodeado de carballeiras, viñas e árbores frutais. Un grupiño de casas campías harmonizan a aldea nun outeiro que aínda recende a cultos e culturas castrexas.
Non sei se son o primeiro dos cen, pero co posto noventa e nove son feliz. Ser amigo de D. Xesús Mato é un privilexio. Compartir con el, tantas cousas coma min, é como ser o seu irmán: non hai maior honor.
Escribir sobre unha persoa, especialmente se se trata dun amigo, resulta sempre comprometido e difícil, entre outras cousas, porque calquera persoa encerra en si unha gran riqueza con moitas e variadas caras e as dun amigo non s
Eternamente Xesús, admiro como te entregas ós demais, como regalas a túa vontade.
Es ti unha alma de luz.
Unha das tardes que Ánxel Fole me agasallou coa súa doce e falangueira compaña en Neira de Rei, entre tantos temas como saían a conto, entre un grolo de viño, unha copiña de coñac francés co café e o cigarro, espelido polas cost
Tiña ouvido deste crego tan espelido, de andar lizgairo e verbo fluído. Eu era un mozo universitario cando me asaltou a música de J. Cabodevila con toda a vea racial da miña estirpe.
Souben de Xesús Mato cando eu cativo traballaba en Terras do Deza polos anos 1964... Era o compañeiro dun crego falecido nun accidente de tráfico na estrada de Salamanca a Béjar.
Xa che é boa coincidencia que efemérides biográficas do Padre Mato coincidan —no ano 2008— co éxito da televisión de Galicia: Padre Casares.
Os que somos Independentistas e Nacionalistas da nosa tribu -eu so penso en e para Sober-, e presumimos de nacer e vivir no verdadeiro e único paraiso terreal; e ao tempo fardamos de ter todo o mellor: viño de Amandi, alfareiros
Moito teño eu que lembrar dos feitos depositados na miña persoa de don Xesús Mato. Pero tan só me remitirei a unhas pasaxes, para iso, comezo co día en que vin a don Xesús por primeira vez.
Benquerido amigo e conveciño: Naciches nunha humilde aldea (Cabo de Vila) da parroquia de San Martiño de Castro (Paradela), que aínda era aló polo ano 1753 terra de señorío, denominada “Coto de Trasloio”, pertencente a Don Juan
Resulta difícil falar dunha persoa coma, Xesús Mato. E moito máis cando me dixeron “tes liberdade de diagnóstico e tratamento”, como se iso fose unha vantaxe, pois non, resultou ser un gran inconveniente.
Pre falar co señor Mato, non tés desculpa ningunha!
xa hai máis de cincuenta anos, que exerce de señor cura!
El atende a todo o mundo, alegre, atento e sen prisa
Son as dez do día vintetrés de outubro cando soa o meu teléfono. Cousa normal, pero cando identifico a voz de Xulio Xiz é para min unha sorpresa.
Cando se fai un libro en homenaxe de alguén, no que cómpre destacar todas ou moitas das súas vertentes e facianas, nun home como Xesús Mato, isto obrigaría a publicar máis dun tomo e por iso, limitados polo espazo dispoñible, de
Dentro da provincia de Lugo hai como mínimo entre parroquias e anexos unhas cinco co topónimo de Mato.
Din uns versos populares:
“Preguiceiro do convento,
aprende a traballar,
que o pan do Kirieleisón
sempre non ha de durar”.
O don da ubicuidade disque é exclusivo de Deus.
Cando coñecín a Xesús, eu tiña case vinte anos. Dos do ano 71. Ávidos de todo. Necesitados de nada. Eu vino maior, dos que había que tratar por vostede. El dirixía un coro de rapazas con uniforme e minisaia.
Bon día, amigo,
neste amencer
de afecto que te abrangue;
nesta xornada de amor
que fai
longo o camiño
e a alegría larga.
Mentres en nós fica
un recordo
de sol e de harmonía,
Tan só un par de cousiñas, poderían ser moitas, relacionadas coa música e coa policía.
75-50-25. Estas son as cifras que marcan a vida de Mato. 75-50-25. A idade, os anos de sacerdocio e o tempo que leva na montaña. 75-50-25. Son as cifras que poden resumir a memoria de Mato.
Cumpre don Xesús Mato setenta e cinco anos, cincuenta de sacerdote e unha vintena longa á fronte de case media ducia de parroquias da montaña; que eu saiba ten ó seu cargo as freguesías de San Xoán de Hospital, San Xoán de Pador
Sendo persoa afable e sinxela, Xesús Mato ten unha traxectoria de impresión; ten chegado a ser, dende fai xa moitos anos, un heroe dos que precisamos nesta sociedade nosa actual.
Sempre lembrarei con cariño e agradecemento os anos que tivemo-la sorte de compartir con Xesús Mato tantas experiencias.
Hei subir ó alto,
hei ver nacer o Sol,
que alumea esta terra,
que lle da calor.
Don Xesús Mato chegou a Lalín na década na que este pobo empezaba a medrar, e na que os primeiros talleres de costura posibilitaban a apertura mercantil de Lalín cara ao exterior.