Sempre inquedo, case sempre inconformista e algunhas veces retranqueiro
Vinteoito mozos acababan de ser ordenados presbíteros polo bispo de Lugo, o Dr. Ona de Echave. Dous días despois, dispóñense a celebrar a primeira Misa solemne nas capelas absidais da nosa catedral. Xesús Mato é un deles. Entre todos, só dúas caras lle resultaban familiares a un pequeno de doce anos que cursaba 3º de bacharelato no seminario. Daquilo, a un rapaz desa idade, que se ve arrastrado polo rebumbio, non lle quedou outra sensación fora de verse involucrado nun singular acontecemento que, debido a concorrencia, lle falta espazo para rebulir entre cregos, seminaristas, familiares dos neopresbíteros amén dos outros fieis. Unha idea vaga, si, pero ¡aqueles eran outros tempos!.
Pasaron algúns anos e aquel mociño oíu falar dun coadxutor de Lalín que espallaba o evanxeo servíndose dunha pequena emisora de radio, instrumento certamente novidoso pero que permitía levar a mensaxe cristiá ós recunchos mais apartados da bisbarra. Estou certo de que non era o labor realizado por tal medio senón e simplemente o uso desa canle o que cativaba a atención daquel adolescente. De aí que amosara interese pola innovación e acollera con agrado calquera das novas que de vez en cando chegaban a Lugo, e particularmente ó Seminario, desde as terras do Deza. A simpatía polos modos daquel crego ía medrando.
O tempo e as experiencias pastorais trouxérono a Lugo, e Radio Popular deulle acollida e traballo; na Casa diocesana fixou a súa residencia. Con todo, moi de acordo co seu natural, nin alí podía ter acougo. Pola noite chegaba tarde, pola maña saía da casa disposto a percorrer medio mundo. A diocese éralle ben coñecida, e os camiños das catro provincias galegas, cada vez máis familiares. Co gallo dun encontro musical ou dunha convención das máis inesperadas características, non pasaba día en que os quilómetros percorridos se contaran por centos. E viñeron logo os discapacitados... e a radio, os diferentes medios de comunicación... Se non era toda, si deixaba a impresión de que neles lle ía a metade da vida. Se querías atopalo, a mellor hora será sempre as oito da tarde alí onde se desenvolvía algún acto cultural na cidade ou nas proximidades.
E viñeron tempos –dos ou tres lustros máis tarde- en que o crego se fixo veterano e o rapaz aquel tamén pasou a coidar pastoralmente de media ducia de pobos espallados pola montaña luguesa. Os dous agora, compañeiros de fatigas, de ilusións, e de alegrías. En calquera aldea se oía falar de Mato. Víase que era un crego que traballaba a gusto entre aquela xente, que mantiña grande sintonía cos problemas e preocupacións dos que alí vivían. Había ganas de chegar a eles, de compartir con novos e vellos, e de sacar á luz canto de bo ou de orixinal atopaba nas súas tradicións. Non, non só nos domingos, en que por encargo pastoral debía pasar o día en contacto con aqueles fieis; tamén se facía presente ó longo da semana en dúas ou tres ocasións se se daba o caso, nos longos seráns do inverno para ter xuntos nunha casa a boa parte dos veciños e potenciar entre eles a irmandade, para cantar os reis á antiga usanza, ou noutras tardes nas que entre francachelas, brindeiros, ou xuntanzas de xente nova, trataba de facer o seu labor.
Sempre inquedo, case sempre inconformista e algunhas veces retranqueiro aínda que sen esconder o mellor do que leva dentro de si. Agora, cando xa peitea canas e se lle se contan os anos a golpes de vintecinco, cando os amigos senten a necesidade de brindarlle unha homenaxe pola vida transcorrida (75), polos traballos sacerdotais desenvolvidos (50) e de especial dedicación ás xentes da montaña luguesa (25), Mato segue sendo o Mato de sempre e coido que, con serias esperanzas de ser tamén cada día máis “Xesús”. Razóns e alento non lle faltan.